پژوهش و تحقیقات علمی از عناصر با اهمیت فعالیت های علمی و پژوهشی می باشد و می توان گفت که اساس و بنیان پیشرفت علمی در جامعه تحقیقات و پژوهش های صورت گرفته در آن جامعه است. راه علمی انتشار نتایج یک تحقیق و پژوهش علمی، گزارش از تحقیق و نتایج آن در قالب یک مقاله و انتشار و چاپ آن در مجله ای معتبر و در اختیار عموم و جامعه علمی قرار دادن آن می‌باشد.ارزش یه مقاله یا پژوهش، به انتشار آن در مجامع علمی می‌باشد.
نگارش یک مقاله پژوهشی و علمی اصولی را دارد که باید دقیق در زمان نوشتن مقاله رعایت شوند. رعایت این قواعد یکی از مواردی است که توسط داوران برای پذیرش و چاپ مقاله مورد ارزشیابی و سنجش قرار می گیرد و برای چاپ مقاله در مجله‌ی معتبر لازم می‌باشد. فلذا آشنایی با این قواعد راه‌گشای شما برای نوشتن مقاله علمی خواهد بود.
ضرورت چاپ مقاله:
برای جوامع امروزی اهمیت و ضرورت مقاله امری واضح و مبرهن می‌باشد و به این موضوع اهمیت بسیاری می دهند؛ همچنین برای دانشجویان ارشد و دکتری از عوامل مهم محسوب می شود به طوری‌که برای ارتقای علمی و دریافت مجوز دفاع یا تسویه‌ی دانشگاهی وجود چاپ مقاله الزامی می‌باشد. پذیرش و چاپ مقاله در مجلات مختلف علمی می‌تواند نشان‌گر صلاحیت‌های نویسندگان آن باشد؛ که در بخش‌های مختلف مانند دریافت رأی مثبت اساتید و دانشگاه‌های داخلی و خارجی برای پذیرش در مقاطع بالاتر تحصیلی، ارتقاء شغلی، پیدا کردن سرمایه‌گذار برای پیشبرد پروژه و… می تواند مفید واقع شود.
همچنین جهت تحصیل در دانشگاه‌های خارجی وجود رزومه قوی و به‌طبع آن مقالات چاپ شده در مجلات معتبر امری بسیار مهم می‌باشد و به پربارتر شدن رزومه‌ی متقاضی، کمک زیادی میکند.
قواعد مقاله نویسی:
نحوه نگارش مقاله، الزامات و نکات خاص خود را دارد و سهل‌انگاری و اشتباه در هر مرحله می تواند باعث از دست رفتن زمان و حتی ریجکت شدن و چاپ نشدن مقاله شود، فلذا تعیین اعتبار مجله و مرتبط بودن موضوع مجله با موضوع پژوهشی مقاله، بسیار مهم می باشد. همچنین فرایند داوری مقالات نیز دارای مراحل بسیار متعددی است و آشنایی با این مراحل در چاپ مقاله می تواند به دانش پژوه کمک کند.
نکات قابل ملاحظه در نوشتن مقاله:
1- اصالت موضوع: اصالت موضوع از ملاک های مهم در امتیاز دهی به یک مقاله محسوب می گردد. به اینصورت که هر قدر موضوع یک مقاله جدید و به روز تر باشد مورد توجه تر خواهد بود.
2-عنوان : اولین بخش هر مقاله که توسط خوانندگان دیده می شود عنوان است و قضاوت خواننده درباره محتوای مقاله از مطالعه عنوان حاصل می شود. عنوان مقاله در واقع هویت مقاله و هدف آن را به نمایش می گذارد، لذا باید روشن، گویا، جامع، مانع و تاحد ممکن مختصر باشد.
3-چکیده : چکیده باید حاوی مهمترین موارد مطرح شده در متن اصلی مقاله باشد. و به گونه ای باشد که گویای مطرح شده در متن مقاله باشد.
4-کلید واژه ها: برای انتخاب کلید واژه ها باید ترکیبی از واژگان عمومی و اختصاصی که بیشترین رابطه معنایی را با محتوای نوشته دارند ، انتخاب کنیم. انتخاب کلید واژه مناسب در مقاله احتمال بازیابی بیشتر مقاله را توسط دیگران افزایش می دهد. نکته قابل توجه دیگر درباره انتخاب کلید واژه ها این است که کلید واژه های انتخابی از لحاظ موضوعی باید کاملا مرتبط با محتوای مقاله باشند.
5-مقدمه : در واقع خواننده برای ورود به مبحث اصلی و درک اهمیت مقاله نیازمند خواندن مقدمه آن است. بنابراین مقدمه در یک مقاله باید جامع ، کامل و در بر دارنده موارد مهمی باشد که قرار است در مقاله بیان شود.
6-بیان مسأله: در این قسمت تبیین دقیق و گویای انگیزه اصلی نگارش مقاله و اجرای طرح پژوهشی مورد نظر می باشد.
7-بیان هدف / اهداف پژوهش:اهداف پژوهشی در یک مقاله باید به روشنی توصیف و بیان شود و متناسب با بیان مسأله باشد. همچنین موارد مطرح شده در این بخش باید واقع بینانه باشند تا خواننده بتواند به راحتی هدف را در متن مقاله بیابد.
8-سؤالات / فرضیه های پژوهش: سؤالات باید متناسب با هدف و مسأله مورد بررسی باشند و به روشنی در مقاله ذکر شوند. فرضیه ها نیز باید روشن و گویا و آزمون پذیر بوده و براساس شیوه های صحیح فرضیه نویسی تنظیم شوند.
9-پیشینه پژوهش: منظور از پیشینه پژوهش در یک مقاله نشان دادن پیوند پژوهش حاضر با پژوهش های قبلی است. منظور از آن مقایسه موضوع با موضوعات همانند در سایر نوشته ها است.
10-ابزارگردآوری و تحلیل داده ها: ابزار گردآوری داده ها و روش تحلیل آنها در مقاله باید به وضوح معرفی گردد چرا که این مورد به میزان روایی و پایایی آن کمک میکند که بسته به نوع و موضوع مقاله روشهای متعددی وجود دارد. مانند:روش توصیفی، روش تحلیلی، روش کتابخانه ای، روش میدانی و…
11-ارائه یافته ها: در این بخش پژوهشگر یافته ها و نتایج پژوهش را توصیف می کند و سپس آنها را تجزیه و تحلیل می نماید. در این قسمت درج نمودارها و جداول به روشنی مطالب کمک فراوانی می کند و از همه مهمتر آنکه یافته های مقاله باید در جهت تأمین اهداف اولیه مقاله باشد.
12-بحث و نتیجه گیری: این دو بخش ممکن است به طور جداگانه و یا همراه با هم بیایند. در این بخش پژوهشگر به پاسخ سؤالات تحقیق و نتیجه گیری نهایی خود از تحقیق می پردازد. در آخر نتایج مقاله حاظر با نتایج نوشته های قبلی که در پیشینه ذکر شده مقایسه می گردند.
13-منابع مورد استفاده و ذکر منابعی برای مطالعه بیشتر: تمام منابعی که به نحوی در مقاله استفاده شده اند، باید با ذکر مشخصات کتاب شناختی و براساس شیوه نامه مجله مورد نظر در این بخش ذکر شوند.
انواع مجلات علمی:
مجلات خارجی:
- تامسون رویترز (مقالات ISI)
- اسکوپوس (Scopus)
- پایگاه استنادی جهان اسلام (Isc)
- پاب‌مِد (Pubmed)
مجلات داخلی:
- مجلات علمی-پژوهشی
- مجلات علمی-تخصصی
- مجلات علمی-ترویجی
1-مجلات ISI
منظور از مقاله ISI، مقاله‌ای است که در یکی از مجلات ISI به چاپ رسیده باشد. بنابراین باید ببینیم که مجله ISI چیست. بی‌شک وجود یک مرجع ارزیابی که نیازهای پژوهشگران را به خوبی شناسائی و همچنین نقاط ضعف و قوت مجلات علمی و پژوهشی را سنجش نماید، می تواند کمک شایانی برای پژوهشگران باشد. در دنیا چندین مؤسسه اقدام به نمایه سازی مجلات علمی می کنند. این مؤسسات با تبیین استانداردهایی و نظارت بر رعایت این استانداردها در مجلات، به شکلی معیاری برای سنجش کارهای علمی در حوزه‌های مختلف علمی محسوب می‌شوند.
مؤسسه‌ی تامسون رویترز مؤسسه‌ی علمی بین‌المللی می‌باشد که قسمتی از فعالیت‌های این مؤسسه متمرکز بر پایگاه داده‌ای استنادی می‌باشد که در آن امکان جست‌وجوی مقالات علمی در مجلات علمی معتبر وجود دارد که توسط این مؤسسه پذیرفته می‌شوند و در سامانه‌ی WOS (web of science) نمایه می‌گردند. بانک اطلاعات ISI مرکزی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترین مجلات علمی منتشره در دنیا به منظور تبادل اطلاعات میان پژوهشگران مختلف می باشد.
در این شرکت برای مجلات دو نوع تقسیم‌بندی لحاظ شده است. که عبارتند از: مجلات JCR یا ISI-LISTED. مجلاتی که در فهرست JCR قرار می‌گیرند دارای ضریب تاثیر هستند و مجلات دسته دوم فاقد ضریب تاثیرند.
هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن در ISI مراحلی را پشت سر می گذارد. ازجمله ی این مراحل رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتی ISI، کمیته علمی منتخب مجله، تنوع بین المللی مقالات چاپ شده در آن، نشر به موقع مجله و جایگاه نشرآن می باشد.
از جمله مواردی که در ارزیابی مجله در مورد یک مقاله مد نظر قرار میگیرد، این است که عنوان مقالات، چکیده و کلمات کلیدی باید به زبان انگلیسی باشد همچنین توصیه می شود که منابع نیز به زبان انگلیسی نوشته شوند. اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبانها به چاپ می رسد اما موارد ذکر شده باید به زبان انگلیسی باشد تا تحت داوری و ارزیابی ISI قرار گیرد زیرا ارزیابی کنندگان مجلات علمی در ISI نمی توانند عناوین و منابع بکاررفته در مقالات را به زبان انگلیسی ترجمه کنند. داوری علمی و تخصصی مقالات چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده ترین موارد مورد توجه ارزیابی کنندگان می باشد که گویای اعتبار و غنای علمی مجله است.
ضریب تاثیر یا درجه تاثیر یا Impact factor :
این عامل همه ساله توسط ISI برمبنای ارجاعات به هر یک از مجلات علمی آن محاسبه می شود و نتیجه در گزارشات ارجاع مجله یا Journal Citation Reports یا به اختصار JCR ٬ منتشر می شود. این ضریب ،نه برای مقاله یا نویسنده،بلکه برای مجله محاسبه می شود. محاسبه برمبنای یک دوره سه ساله صورت می گیرد.
نحوه نگارش مقاله ISI :
برای نگارش یک مقاله علمی-پژوهشی و درج آن در مجلات معتبر داخلی یا ISI رعایت برخی نکات لازم و ضروری می باشد. پژوهش علمی را با روش صحیح پژوهش می شناسند از این رو همیشه روش پژوهش از موضوع پژوهش مهمتر است، بهترین موضوع اگر با روش صحیح مورد پژوهش قرار نگیرد و با روش صحیح نگارش نشود فاقد هرگونه اعتبار و ارزش علمی است.
2-مجلات اسکوپوس (Scopus):
دومین دسته از مجلات خارجی؛ مقالات اسکوپوس است. اسکوپوس هم یک نمایه استنادی معتبر به شمار می‌رود که درباره اطلاعات چندین هزار(حدود ۵هزار) مجله معتبر بین‌المللی، پایگاه داده‌ای قوی دارد.
3-مجلات ISC:
سومین دسته از انواع مجلات خارجی مجلات ISCهستند. این دسته مجلاتی هستند که در دنیای اسلام و میان کشورهای اسلامی چاپ و تولید می‌شوند و پایگاه استنادی ISC با گردآوری و نمایه کردن مجلات معتبر این کشورها سعی دارد تا پایگاهی جامع برای معرفی و ایجاد ارتباط میان دانشمندان کشورهای اسلامی داشته باشد. حدود ۶۰ کشور در این پایگاه دارای مجله هستند و بعد از اسکوپوس و تامسون‌رویترز، ISC سومین پایگاه بزرگ جهانی برای نمایه‌کردن مجلات و مقالات علمی معتبر است.
4-مجلات پاب‌مد(Pubmed):
چهارمین و آخرین دسته از مجلات خارجی که تخصصی‌ترین آنها است، مجلات پاب‌مد هستند. پاب‌مد مرتبط با مجلاتی است که در حوزه تخصصی پزشکی و علوم‌زیستی فعالیت می‌کنند و در واقع، پایگاهی عالی برای جست‌وجو کردن در میان مقالات معتبر پزشکی و حیطه‌های مرتبط با آن است. بیشتر از ۴ هزار مجله علمی معتبر در این زمینه‌ها در پایگاه داده پاب‌مد وجود دارند.
5-مجلات علمی-پژوهشی:
اولین مجله از مجلات داخلی مجلات علمی-پژوهشی هستند. این مجلات از دسته مجلاتی هستند که مقالاتی با همین عنوان را به چاپ می‌رسانند. یعنی به دنبال داوری و بررسی مقالاتی هستند که در حوزه پژوهش، آزمایش و … پژوهشی نو و تازه را معرفی کرده و به نتایج قابل‌قبول دست یافته‌اند. این مقالات با پژوهش گره خورده و کارشان ارائه نتیجه‌ای نوین یا پاسخ‌دادن به پرسشی جدید در حیطه تخصصی خود است.
مانند سایر مجلات، مجلات علمی پژوهشی نیز ویژگی ها و ضوابط خاص خود را دارند که باید از طرف نویسنده حتما مد نظر قرار گیرند. ازجمله اصول نگارش، نحوه ویرایش، تعداد صفحات مد نظرمجلات، نو آوری در موضوع، نحوه ارسال فایلهای پیوستی و….
6-مجلات علمی-تخصصی:
ارسال مقاله برای مجلات علمی-پژوهشی ،اعتبار خاصی برای پژوهشگران به همراه ندارد. فقط می‌تواند باعث شهرت و افزایش اعتبار نویسنده شود ولی از نظر آکادمیک مثلا برای دریافت نمره پایان‌نامه به چنین مجلاتی توجه نمی‌شود. مجلات علمی-تخصصی به دنبال چاپ و پذیرش مقالاتی هستند که در حوزه‌ای تخصصی نگارش می‌شود و موضوعاتی تخصصی در آنها مطرح می‌شود. اکثر این مجلات متعلق به سازمان‌ها یا نهادهایی خاص هستند و هدف‌شان اطلاع‌رسانی درباره موضوعی تخصصی است.
7-مجلات علمی-ترویجی:
مقالات علمی-ترویجی مقالاتی هستند که بیشتر بر پایه مقالاتی با موضوعات همانند، اقدام به بررسی موضوعات می‌کنند و هدف از این امر سهولت روند رسیدگی برای مخاطبان است.
منظور از این دسته از مقالات ترویج موضوعات موجود می باشد. که با رویکردی جدید و در قالب جمع‌آوری تمام منابع و مأخذ در دسترس، درباره آن موضوع البته با قالبی جدید ارائه می‌شود. مقالات مروری یا تدوینی که درباره حیطه‌ای تخصصی هستند در دسته مقالات علمی-ترویجی قرار گرفته و در مجلات علمی-ترویجی به چاپ می‌رسند.
با ما باشید :
ارائه مشاوره در خصوص ترجمه متون تحصیلی و دانشگاهی و همچنین چاپ مقالات تخصصی در مجلات داخلی و خارجی (سابمیت ، اکسپت و..) از خدمات این موسسه در حیطه ترجمه و مجلات می باشد. لذا شما می توانید در صورت نیاز به هر بخش از خدمات مورد نیاز دراین خصوص از طریق لینک ثبت سفارش و تکمیل فرم مخصوص اقدام نمایید و یا با شماره تلفن های مؤسسه با ما در تماس باشید.